Mediation is een specifieke methode van conflicthantering waar de deelnemers onder leiding van de mediator zelf hun conflict oplossen.
Deelname aan mediation vindt plaats op vrijwillige basis, maar is niet vrijblijvend van aard en vraagt om een actieve inzet van de deelnemers. Het verloop van de mediation is vertrouwelijk: de deelnemers verplichten zich vooraf tot geheimhouding, zodat zij hun werkelijke belangen op tafel kunnen leggen en in alle vrijheid mogelijke oplossingen kunnen onderzoeken.
De deelnemers zijn pas gebonden aan een oplossing indien zij overeenstemming bereiken en dit schriftelijk vastleggen in een vaststellingsovereenkomst.
Indien er juridische procedures lopen worden deze opgeschort, tenzij formele stappen genomen moeten worden om rechten te bewaren en aan termijnen te voldoen.
De duur van een mediationtraject varieert en is mede afhankelijk van de aard van de problematiek. Gemiddeld genomen komt het neer op drie tot vijf gesprekken van ongeveer twee tot tweeënhalf uur.
De mediation start met de aanmelding bij de mediator door één of beide partijen. Dan volgt een telefonische intake waarbij de condities met de mediator besproken worden. Als beide partijen besluiten om tot mediation over te gaan volgt daarna de eerste mediationbijeenkomst.
Hierin wordt besproken wat de op te lossen probleempunten zijn en sluiten de deelnemers en de mediator een mediationovereenkomst. Hierin spreken zij af dat:
Tijdens de mediation wordt allereerst gewerkt aan verbetering van de onderlinge communicatie. Daarna worden de deelnemers uitgenodigd niet alleen hun eigen belangen op tafel te leggen, maar ook kennis te nemen van de belangen van de andere deelnemers.
Wanneer alle belangen kenbaar zijn gemaakt, worden vervolgens zoveel mogelijk oplossingsrichtingen in kaart gebracht, waarbij de focus ligt op oplossingen die zowel de eigen belangen als die van de andere deelnemers dienen. Daaruit wordt door de deelnemers gezamenlijk een keuze gemaakt. Deze worden getoetst aan objectieve criteria en beoordeeld op haalbaarheid (de realiteitstoets). Daarna wordt een concept-vaststellingsovereenkomst opgesteld, die desgewenst nog aan bepaalde deskundigen kan worden voorgelegd en nader uitgewerkt.
Als de deelnemers er allen achter staan, ondertekenen zij de vaststellingsovereenkomst. Deze overeenkomst is juridisch bindend.
In verschillende fasen kan de mediator – mits alle deelnemers daarmee instemmen – aparte gesprekken voeren met elk van de deelnemers, de zogenaamde caucus. Ook kunnen hulppersonen of experts worden ingeroepen, die zich eveneens tot geheimhouding verplichten.
Marije Ruijgh werkt met de mediationovereenkomst, het mediationreglement en de gedragsregels van de Mediatorsfederatie Nederland.